Canola cultivarevaluasie: Wes- en Suid-Kaap 2001

DJ Hanekom, P Lombard en H De Wet

Die afgelope 2001 seisoen is gekenmerk deur 'n besonders goeie reënval in die Swartland terwyl groot dele van die Suid-Kaap gebuk gegaan het onder knellende droogte toestande vir 'n groot gedeelte van die seisoen. Die vinnige opbou van insekpopulasies as gevolg van die buiten normale hoë temperature aan die begin van die seisoen asook die feit dat plante onder stres verkeer het as gevolg van vogtekorte het dikwels gelei dat aansienlike skade deur veral sandmyte en plantluise aan aanplantings aangerig is. Dit tesame met die swak opkoms wat wyd ervaar is, het verskeie produsente laat besluit om maar eerder hul vee in te jaag. Die buitengewoon hoë reënvalsyfers van Julie en Augustus het plek-plek versuiping in die Swartland veroorsaak asook die effektiwiteit van veral stikstofbemesting verlaag.

Die oppervlaktes (ha) wat die afgelope seisoen onder canola verbou het as volg daaruit gesien:

Opbrengste (kg/ha) soos deur die verskeie lanboubesighede gerapporteer is as volg:

Die Hoofdirektoraat: Landbou het gedurende die 2001 seisoen 'n reeks cultivar proewe in die Suid- en Wes-Kaap streke uitgevoer. Ses lokaliteite wat strek van George tot Caledon is in die Suid-Kaap streek uitgevoer terwyl daar ook ses lokaliteite in die Wes-Kaap van Philadelphia tot Eendekuil aangeplant is.

Verskeie redes, waaronder droogte, eksperimentele fout en sulfonielureum oordrag in gronde het gelei daartoe dat verskeie proewe laat vaar is en dat proewe by slegs twee lokalitete in die Suid- en Wes-Kaap onderskeidelik voltooi is.

Suid-Kaap

Caledon (Serjaensrivier)

Opbrengste by die Caledon proef is benadeel deur suboptimale vogtoestande aan die begin van die groeiseisoen. Goeie reënval het egter na die einde van die seisoen voorgekom, maar die verlies aan potensiaal is duidelik te sien in die lae opbrengste wat behaal is, asook die feit dat daar weinig verskil in opbrengs tussen die cultivars is. Die opbrengste het gewissel van 1.21 ton/ha (Oscar) tot so laag as 0.37 ton/ha (Hylite 200 TT) met 'n proefgemiddelde van 1.1 ton/ha.

George (Outeniqua)

'n Proefgemiddelde van 1.78 ton/ha is by die George proef aangeteken. Die cultivar Hyola 60 het die beste opbrengs gelewer met 2.25 ton/ha gevolg deur ATR Hyden, Varola 50 en Emblem wat almal meer as 2 ton/ha geproduseer het. Die res van die opbrengste het gewissel van 1.99 ton/ha (Varola 44) tot 1.01 ton/ha (Hylite 200 TT).

Bredasdorp Demonstrasieproef (BNK proefperseel)

Wes-Kaap

Malmesbury (Grasrug)

Opbrengste by die Malmesbury proef het gewissel van effe meer as 'n half ton (Hylite 200 TT) tot sowat 1.8 ton/ha (Varola 50 en Hyola 60). Die gemiddelde opbrengs van die proef het gelê by sowat 1.6 ton/ha. Al die cultivars met die uitsondering van die Hylite 200TT cultivar het 1.2 ton en meer gelewer. Geen duidelike verband tussen opbrengs en groeiseisoenlengte van cultivars was te bepeur nie. Alhoewel daar redelik skade deur wilde makoue op 'n vroeë stadium aan van die cultivars aangerig is, kon geen effek daarvan op opbrengs waargeneem word nie. Die hoeveelheid skade per perseel is aangeteken en het in sommige gevale hoër opbrengste gelewer as persele van dieselfde cultivar wat nie beskadig is nie.

Moorreesburg (Langgewens)

By die Langgewens proef in die Moorresburg area het die cultivars Hyola 60 en Varola 44 die beste opbrengste gelewer van onderskeidelik 2.24 en 2.22 ton /ha. Van die cultivars naamlik Bugle, Karoo en Hylite 200 TT het uiters swak opbrengste gelewer. Die res van die cultivars se opbrengste het gewissel van 1.23 ton/ha (Grousse) tot 1.95 ton/ha (Varola 48 CL). Die gemiddelde opbrengs van alle cultivars was 1.54 ton/ha. Die triasien bestande cultivar, ATR Hyden het 'n uitstekende opbrengs gelewer veral in die lig van die feit dat hierdie groep van cultivars tradisioneel laer opbrengste gelewer het. 'n Triasien cultivar met vergelykbare opbrengspotensiaal is natuurlik 'n groot voordeel in gebiede waar canolaverbouing probleme ondervind as gevolg van swaar onkruid infestasies. Die selfde redenasie is ook op die cultivar Varola 48 CL van toepassing aangesien die imidasolinoon groep onkruiddoders weer hier gebruik kan word. Die gebruik van "ander" chemie is natuurlik een van die weinige teenmaatreëls teen die opbou van weerstand van grasonkruide teen onkruiddoders.

SKOG Vroeësaaidatum Demonstrasieproef (Langgewens)